Các bạn thiết nghĩ những tư tưởng thô ác đó phát xuất từ đâu? Các bạn cho rằng bọn ma quỷ nhét chúng vào đầu óc ta để bắt ta làm nhiều điều sai trái ư? Thật là vô nghĩa! Không ai như ma quỷ làm cái trò như vậy. Đức Phật cho chúng ta thấy những tư tưởng đó phát xuất từ đâu. Chúng bắt nguồn từ vô minh. Vô minh, các bạn còn nhớ đấy, là nguyên nhân đầu tiên của đau khổ. Không biết điều chân chính, hiền thiện là cho phép những tư tưởng đó trú ngụ trong tâm của chúng ta. Từ tư tưởng xấu xa phát ra ngôn ngữ và hành động ác độc, và rồi lần lượt gây khổ đau cho chúng ta. Ở đây chúng ta lại thấy Luật nghiệp báo. Khổ đau là cái Nghiệp của tư tưởng sai lầm.
Có lần một cậu nói với tôi rằng tư tưởng sai lầm là điều rất bé nhỏ, việc gì phải làm rùm beng. Nó dường như rất bé nhỏ đối với chúng ta, vì chúng ta không thể thấy hậu quả của tư tưởng đó như Đức Phật đã thấy. Nhưng tất cả những việc quan trọng đều phát xuất từ những căn nguyên nhỏ bé. Một thân cây đồ sộ bắt nguồn từ một hạt mầm tẻo teo; cũng thế, một vụ mưu sát cũng có thể dễ dàng bộc phát từ một ý tưởng hận thù sai lầm.
Thuở nọ có một cây thông cao lớn mọc trong rừng. Nó là vua của các loài cây, vì nó rất lớn và khỏe. Một hôm có một dây leo bé nhỏ đến xin phép leo lên thân nó một đoạn ngắn để có thể ngắm nhìn vùng đất xung quanh. "Đừng để dây đó leo lên thân ngài", cây sồi nói. "Nếu ngài để dây đó leo lên thân ngài thì ngài sẽ lấy làm ân hận, cuối cùng nó sẽ giết ngài đấy".
"Vô lý! Làm sao một thứ bé nhỏ như thế có thể giết chết ta?" Cây thông cười ha hả, và quay sang dây nho, cho phép nó leo lên thân mình.
Ngày qua ngày, dây leo bé nhỏ kia cứ từ từ leo lên cây thông đồ sộ, và khi nó vươn tới các cành thấp nhất thì cây thông bảo dây leo dừng lại. Nhưng lần này dây leo chỉ cười và tiếp tục quấn những vòng tay rắn chắc của nó quanh cây thông, ngăn chắn không khí và ánh sáng mặt trời. Cây thông phản kháng nhưng vô ích.
Hôm nay, nếu các bạn vào rừng, các bạn sẽ thấy một cây thông chết khô với dây leo rắn chắc phủ đầy. Những tư tưởng xấu ác cũng thế, chúng thành những tập quán kiên cố và ngăn chắn ánh sáng mặt trời chân lý rực rỡ soi rọi vào tâm trí chúng ta.
