22. Tâm Thức Như Một Khu Vườn

Tâm thức chúng ta là những mảnh vườn bé nhỏ, tư tưởng chúng ta là những hạt giống ươm mầm, và từ những hạt giống ươm mầm đó nẩy sanh hoa trái ngôn từ, hành động.

Nhiều người trong chúng ta đã chứng kiến những khu vườn được chăm sóc gọn gàng, cẩn trọng, và chúng ta cũng đã từng thấy những khu vườn cỏ dại lan tràn, đè bẹp mọi thứ.

Nếu chúng ta gieo toàn những hạt giống vô minh vào tâm thức mình thì chắc chắn chúng ta phải thấy khu vườn tâm thức đó phủ đầy cỏ dại xấu xa, không sao có được hoa trái tươi thắm phát xuất từ những hạt giống vô minh như thế. Đức Phật đã phải dọn dẹp khu vườn tâm thức của Ngài gọn gàng ngăn nắp trước khi Ngài đạt thành Chánh giác, và Ngài khuyên tất cả chúng ta cũng phải làm như thế. Khi phát sạch cỏ dại trong tâm thức thì chúng ta sẽ có thể thấy được con Đường tám nhánh cao quý, chứ bao lâu cỏ dại còn đó thì mọi thứ còn bị lu mờ đen tối, chúng ta không thể nào thấy được con Đường cao quý đó.

Chúng ta càng trì hoãn việc khai hoang khu vườn tâm thức của ta bao nhiêu thì nó sẽ càng khó khăn dọn dẹp bấy nhiêu. Đây là một số cỏ dại mà chúng ta phải diệt trừ: tư tưởng tức giận, hận thù, ganh tỵ. Tư tưởng bất tịnh, bất chánh. Tất cả các loại tư tưởng này đều dẫn đến các hành động ác độc, và, không sớm thì muộn, sẽ mang lại khổ đau cho chúng ta.

Đức Phật, khi đã quét sạch vô minh trong tâm thức Ngài, thấy rằng "Tất Cả Sinh Mệnh Là Một". Điều này có nghĩa chúng ta là huynh đệ đối với tất cả chúng sanh, không chỉ đối với con người mà còn đối với chim muông, cỏ cây và súc vật - kể cả các loại sinh vật li ti nữa. Vì thế cho nên chúng ta không thể gây tổn thương một sinh vật bé nhỏ nhất mà không tổn hại chính mình vì cái Một này. Chúng ta đích thị là Một gia đình vĩ đại, và nếu một thành viên nào trong gia đình làm điều sai lầm thì cả nhà cùng chịu khổ. Nếu một thanh niên hay một thanh nữ ăn cắp và bị bỏ tù thì cả nhà bị sỉ nhục. Đây là bài học ở đời. Lòng vị tha mang lại sự sống và hạnh phúc, còn tính ích kỷ thì chỉ mang đến chết chóc, ti tiện và khổ đau.

Chúng ta thấy trong thiên nhiên không có gì thực sự ác độc hay xấu xa, chỉ có ý tưởng vô minh làm cho nó ra vẻ như thế. Nếu các bạn nhìn khu vườn khang trang qua một khung cửa kiếng dơ bẩn thì mọi thứ có vẻ đen đui, bẩn thỉu. Quả thật không phải như vậy; chính khung cửa sổ dơ bẩn làm cho các thứ thật sự tươi đẹp kia có vẻ xấu xa, tệ hại.